Önemli kişiler : Mani -,
Manihaizm in kurucusu. Origen İskenderiyeli Pappus Plotinus , Neoplatonizm in kurucusu. Tertullian Wang Pi
Kaynak: 3. yüzyılŞirk-i istiklâl: Düalist , ikici, Tanrı anlayışıdır, "iki müstakil ilah"a inananların şirkidir. Mecûsilik - Zerdüştçülük ve
ManihaizmKaynak: ŞirkBu dönemde Türk edebiyatını Şamanizm ,
Manihaizm , Budizm gibi dinler etkilemiştir. Özellikleri: " "kopuz" adı verilen sazla dile
Kaynak: İslamiyet öncesi Türk edebiyatıdışı etkilerin ve kökenlerin de olduğu bilim adamlarınca öne sürülmüştür: Gnostik ler, Zerdüştçülük ,
Manihaizm (Mani dini) ve panteizm gibi.
Kaynak: İslam