BSTS / Gramer Terimleri Sözlüğü
şart kipi anlamı İng. conditional Osm.şart sîgası, siga-i şartiyye Alm. Konditional, Bedingungsform Fr. conditionnel
Bir oluş ve kılışın şart biçiminde düşünüldüğünü anlatan, dolayısıyla, hiç bir yargı bildirmeyen, aynı zamanda dilek görevi de yapan tasarlama kipi: Sırtını evin köşesindeki çınar ağacına yasladı: Şuraya oturuversem... bu sabah rüzgarı hep böyle esse... güneş yerini hiç değiştirmese... şu tavuk boyuna gıdaklasa... (T. Buğra, Yalnızlar, s.174). Beride, gökyüzü her ne kadar mavileşse, kayalar sarı sarı ışıldasa da, yayla zamanı geçmişti artık (T. Buğra, Yarın Diye Bir Şey Yoktur, s. 166) vb. Dilimizde şarta bağlı oluş ve kılışlar genellikle geniş zaman eki üzerine getirilen -sA eki ile karşılanmaktadır: Yağmur yağarsa, hava biraz serinler. Tavsiyelerinize uyarsam, planladığım hedefe ulaşabilir miyim? vb.
BSTS / Türk Dünyası Gramer Terimleri Kılavuzu
şart kipi anlamı
Azerbaycan Türkçesi: şärt şäkli; Türkmen Türkçesi: iişligiň şert forması; Gagauz Türkçesi: sankilik çalımı;Özbek Türkçesi: şart mayii; Uygur Türkçesi: şärt mäyii; Tatar Türkçesi: şart nakloneniyese ~ şart fiğıl' ~ şarttörläneşe; Başkurt Türkçesi: şart höykäleş; Kmk: şart bagış; Krç.-Malk.: şart turuş;Nogay Türkçesi: şart türkîmî; Kazak Türkçesi: şarttı ray; Kırgız Türkçesi: şarttuu ıňgay; Alt:: mold'u keber;Hakas Türkçesi: molcastıg nakloneniye; Tuva Türkçesi: taar nakloneniye; Şor Türkçesi: *pölüglügnakloneniye;Rusça: uslovnoye nakloneniye