birincil ağızlılar anlamı protos,stoma
(Protostomia), (Yun. protos = ilk, Yun stoma = ağız): Çokgözeliler (Metazoa) alt-âleminin öz-çokgözeliler (Eumetazoa) bölümünün sölomlular (Coelomata) alt-bölümünün (bakınız») bir filumu. Bu filuma giren hayvanlarda, gelişme sırasında, ilk-ağız (blastopor) uz
ayarak orta kısımları ön ve artta birer delik bırakacak biçimde kapanır. Ön delik ağızı, arka delik anüsü meydana getirir. Aynı zamanda dış-deri (ektoderm) bu bölgelerde içeri çökerek ön-bağırsak (stomodeum) ve son-bağırsak'ı (proktodeum) yapar. İkisi arasında bulunan orta-bağırsak iç-deri (endoderm) köklüdür. İIkel-kurtlar (Scolecida), halkalı-kurtlar (Annelida), yumuşakçalar (Mollusca), yumuşakcamsılar (Molluscoidea), ve eklembacaklılar (Arthropoda) olmak üzere beş dala ayrılır. (bakınız»).