BSTS / Bilişim Terimleri Sözlüğü
ikileme anlamı İng. duplication Osm.duplikasyon Fr. duplication
1- Herhangi bir işin iki kez yapılması, örn. bir verinin iki kez toplanması. 2- Bir veri ya da başka bir nesnenin bir benzerinin elde edilmesi, örn. bir delikli kartın ikilenmesi.
BSTS / Dilbilgisi Terimleri Sözlüğü
ikileme anlamı İng. Hendiadyoin Alm.Hendiadyoin Fr. Hendiadyoin
(Derleme.. koşma, koşuk, kelime koşması, eş deyim) Anlamı güçlendirmek için, aynı sözcüğün tekrar edilmesi veya anlamları birbirine yakın yahut karşıt olan ya da sesleri birbirini andıran sözcüklerin yan yana kullanılması: Yavaş yavaş, ağır ağır, tak tak, koşan koşana, kaçan kaçana, yığın yıfın; çoluk çocuk, kap kaçak, ufak tefek, aşağı yukarı, irili ufaklı, ileri geri; karma karışık, sandık mandık, kalem malem, defter mefter vb.
BSTS / Gramer Terimleri Sözlüğü
ikileme anlamı İng. hendiadyoin Osm.terkîb-i ihtimâlî, mühmelât Alm. Hendiadyoin Fr. hendiodyoin
Aralarında belli bir ses düzeni bulunan, biçim ve anlamca birbiriyle ilişkili olan, aynı, yakın ya da zıt anlamlı iki veya daha çok kelimenin bir tek kelime gibi anlam göstermek üzere yanyana gelmesi ile oluşturulan kelime grubu: birer birer, delik deşik, köşe bucak, yalvarıp yakarmak, yorgun argın, düğün dernek, hısım akraba, boy pos endam, cız cız, hele hele, of of, vah vah vb. || Ad çekimi ekleri alabilen, cümle içinde ad, sıfat ve zarf görevi yüklenen, anlamı güçlendirmek üzere kullanılan ikilemelerin başlıca türleri şunlardır: || a- Aynı kelimenin tekrarı ile kurulanlar: birer birer, teker teker, mışıl mışıl, dinleye dinleye, dura dura, bekleye bekleye, göre göre vb. || b- Eş veya yakın anlamlı kelimelerle kurulanlar: ev bark, belli başlı, bitip tükenmek, delik deşik, doğru dürüst, köşe bucak, yalvarıp yakarmak, düğün dernek, yalan yanlış, soy sop vb. || c- Zıt anlamlı kelimelerle kurulanlar: bata çıka, düşe kalka, yaza çize, doğru yanlış, iyi kötü, az çok, üst baş, analı babalı, karı koca, yaz kış vb. || d- Aynı kelimenin ön sesisinin değiştirilerek tekrarlanması ile kurulanlar: ayak mayak, güzel müzel, yaka maka, kutlu mutlu, çehiz mehiz, sandık mandık vb.
Güncel Türkçe Sözlük
ikileme anlamı
is. 1. İkilemek işi. 2. db. Anlamı güçlendirmek için aynı kelimenin tekrarlanması, anlamları birbirine yakın, karşıt olan veya sesleri birbirini andıran kelimelerin yan yana kullanılması: Yavaş yavaş, irili ufaklı, aşağı yukarı gibi.