Divanü Lügati't-Türk
ya anlamı
ok, yay
ya anlamı
"va" edatı gibi "vay" anlamına inkâr edatı
ya anlamı
"vay" anlamına söz söyleyen veya emreden kimsenin emrini inkâr yerine bir söz
Güncel Türkçe Sözlük
ya anlamı
(I) ünl. (ya:) 1. "Ey, hey" anlamlarında bir seslenme sözü: Yürü ya mübarek! 2. e. Evet.
ya anlamı
(II) bağ. 1. Şaşma, şaşkınlık bildiren bir söz: Ya bu adam kim? 2. Bir düşüncenin karşıtı düşünülürken kullanılan bir söz: Yetişirim diyorsun, ya yetişemezsen? 3. Gereklik ve onay bildiren cümlelerde yargının onaylandığını bildiren bir söz: Biz de gelelim mi? -Gelin ya. 4. Dilek ve geniş zaman kiplerinde yargıyı güçlendiren bir söz: Bu, söylenecek söz mü? -Söylenir ya. Azıcık yardımcı olsa ya. 5. Bilinen, görülen, hatırlanıp anlatılan bir olay dolayısıyla da sorulan başka bir konu için kullanılan bir söz: Sen geldin, ya Ahmet? Siz karnınızı doyurdunuz, ya ben ne yapayım? 6. Bir düşüncede sıra ile yer alan ayrı cins ögelerden biri ötekilerden üstün görüldüğünde "hele, özellikle" anlamlarında kullanılan bir söz: O çocuğun terbiyesine, zekâsına, çalışkanlığına diyecek yok, ya inceliği. Fırtına kırdı, döktü, yıktı, ya o ağaçlara verdiği zarar. 7. Cevap niteliğinde olan cümlenin sonuna getirildiğinde asıl yargının arkadan gelen cümle ile anlatılacağını belirten bir söz: "Fena oğlan değildir, değildir ya, yalnız bu sarhoşluğu var." -M. Ş. Esendal. 8. Bazı çekimli zamanlardan sonra gelerek anlamı pekiştiren, kuvvetlendiren bir söz: Yediydin ya. Oturmuşum ya.
Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü
ya anlamıEvet.
-Kars
Kocabey *Şavşat -Artvin
-Kayseri
-Niğde
yâ anlamıYağ.
İsabey *Çal -Denizli
Hasanoğlan -Ankara
-Niğde
ya anlamıHayır, olmaz
Çöplü *Çivril -Denizli
Fili *Biga -Çanakkale
Tokat -Eskişehir
-Bolu
-Samsun
*Maçka ve çevresi -Trabzon
Genciğe -Erzincan
*Arapkir -Malatya
Hacıilyas *Koyulhisar -Sivas
İncekum *Silifke -İçel
*Lüleburgaz -Kırklareli
ya anlamıYa, ya... ya
Diyarbakır
ya anlamı
< ET ya: ya; evet; peki; demek öyle. || a || ye || ya kemeri ya hendeği doldurmak: ya zengin olup refah içinde yaşamak ya da ölüp gitmek
ya anlamı< Rus. ya: ben (kullanılır bir kelime değildir; ancak metinlerimizde geçtiği için buraya alınmıştır). || ya bıl pleno, e rasie ,
Tam gavarit: esir oldum, ve rusyada, orada konuşulur
ya anlamı1. Hayıflanma belirten bir ünlem. 2. Fakat, ama
Çüngüş, Çermik Diyarbakır
yâ anlamıTereyağı // yâ yahmak: Dalkavukluk etmek
Aybastı Ordu
ya anlamı(Son çekim kuvvetlendirme edatı) ya// ya...ya...: (mukayese edatı) ya.
Artvin Yusufeli Uşhum köyü